Τίτλος: Λιμάνι
Παραδοσιακή μουσική απο την Ελλάδα και την Μικρά Ασία
Κωνσταντής Κουρμαδιάς
Λώρα Σάννον
Νικόλας Αγγελόπουλος
Συμμετέχουν: Ρούθ Χιλλ - Δημήτρης Μπρέντας - Βούλα Κουρμαδιά
Κωσταντής Κουρμαδιάς: Σάζι, Βιολί, Φωνή, Κομπολόι στο 7
Λώρα Σάννον: Νταϊρέ, Ντέφι, Μπεντίρ, Τουμπελέκι, Ζίλια, Κουτάλια, Ποτηράκια, Στάμνα, Φωνή
Νικόλας Αγγελόπουλος: Λάφτα, Λαούτο, Ίσο Φωνή στο 2
Ρουθ Χιλλ: Κανονάκι στα 1, 4 & 14
Χρίστος Δανάκης: Γκάιντα, Καβάλ, Χορωδία
Δημήτρης Μπρέντας: Κλαρίνο στα 2 & 10
κ. Βούλα Κουρμαδιά: Φωνή στο 6
Aυτά τα παραδοσιακά χορευτικά τραγούδια από την Ελλάδα και τη Μικρά Ασία, είναι σαν πλοία που αρμενίζουν για νερά όπου συναντιέται το μέλλον με το παρελθόν. Το CD αυτό θέλει να τους δώσει ένα λιμάνι, που θα βρουν καταφύγιο και θα συνεχίσουν το ταξίδι τους.
Όπως και με το προηγούμενο CD, «Ταξίδι», θέλαμε να ηχογραφήσουμε παλιά τραγούδια, παιγμένα με τον παλιό τρόπο από παλιά όργανα. Στο κέντρο αυτού του CD είναι πάλι το σάζι (ταμπουράς), ένα λαούτο με μακρύ μπράτσο, με ιστορία άνω των τεσσάρων χιλιετιών. Εμφανίζεται σε μαρμάρινα ανάγλυφα και σε πήλινα ειδώλια στην Κεντρική Ελλάδα ήδη από τον 5ο αι. π.Χ και παρέμεινε δημοφιλής μέχρι την αρχή του 20ου αι. μεταξύ των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και στα λιμάνια πολλών ελληνικών νησιών, σταυροδρόμια πολλών επιρροών, μουσικών και άλλων. Δετά και μετακινούμενα τάστα, οι μπερντέδες, του επιτρέπουν να παίξει ασυγκέραστους παραδοσιακούς ελληνικούς δρόμους ή τρόπους, ανατολίτικα μακάμ και βυζαντινούς ήχους. Στις αρχές του 20ου αι., Έλληνες πρόσφυγες στην Αθήνα και τον Πειραιά από τη Μικρά Ασία, ξεκίνησαν να τον προσαρμόζουν στη δυτική συγκερασμένη κλίμακα και ο ταμπουράς μετατράπηκε σε μπουζούκι. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο ταμπουράς να εξαφανιστεί κατ’ουσίαν από την ελληνική παραδοσιακή μουσική, όμως τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει μια αναγέννηση στην Ελλάδα στην οποία ο Κωσταντής έπαιξε σημαντικό ρόλο.
Το σάζι είναι όργανο ιδανικό για να αναβιώνει αξιόπιστα τις παλιότερες μορφές της παραδοσιακής ελληνικής μουσικής, ιδιαίτερα τη μουσική των νησιών και την ελληνική μουσική της Μικράς Ασίας, όπου οι παππούδες του Κωσταντή γεννήθηκαν. Μπορεί ακόμα να παίζεται μαζί με άλλα όργανα όπως η λάφτα, συνοδεία χαμηλόφωνων κρουστών όπως ξύλινα κουτάλια, μπεντίρ, τουμπελέκι, ζίλια, ποτηράκια και κομπολόι (στο κομμάτι 7). Η συνήχηση από τις διπλές και τριπλές χορδές του, προσφέρει πλούσια συναισθηματική έκφραση και δημιουργεί μια βαθιά στοχαστική ατμόσφαιρα, που πιστεύεται από την αρχαιότητα ότι έχει θεραπευτική επίδραση στον ακροατή αλλά και στον μουσικό.
Ο Κωσταντής πρωτάκουσε το σάζι από τον Φετί, που ήρθε σαν πρόσφυγας από το Κουρδιστάν, όπου το σάζι ακόμα είναι ζωντανό. Για αυτόν, «ήταν το κλειδί να ανοίξει η πόρτα ενός κήπου γεμάτου σπάνια φυτά και πουλιά. Πολλά από αυτά μοιάζαν με όσα ήξερα ως τότε αλλά τώρα είχαν πιο γλυκά χρώματα. Πιο γλυκό κελάιδισμα. Πιο γλυκιά μυρωδιά. Οι παππούδες μου, τον φρόντιζαν αυτόν τον κήπο. Ύστερα χάθηκε το κλειδί. Πολλά χρόνια μετά μου το έφερε ένας πρόσφυγας.»
Ταυτόχρονα με τη μουσική που εκφράζεται κυρίως μέσα από το σάζι και τη λάφτα, ο Κωσταντής και ο Νικόλας Αγγελόπουλος παίζουν ακόμα με τον τρόπο της νησιώτικης «ζυγιάς» το βιολί και
το λαούτο αλλά και άλλους συνδυασμούς οργάνων. Ευχαριστούμε τους φίλους μας Δημήτρη Μπρέντα, που με το κλαρίνο του βοήθησε να αποδοθεί το ηχόχρωμα της στεριανής Ελλάδας, και
Ρουθ Χιλλ, που με το κανονάκι της έδωσε το χρώμα της μουσικής της Κωνσταντινούπολης και
της Μικράς Ασίας. Περισσότερο όμως θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τη μητέρα του Κωσταντή,
την κυρία Ευανθία (Βούλα) Κουρμαδιά που τραγούδησε ένα από τα τραγούδια που έμαθε από τη γιαγιά της Ευανθία Τζεβελέκου. Μαζί με τους εκατοντάδες χιλιάδες Μικρασιάτες, η Ευανθία ήρθε σαν πρόσφυγας από τη Σμύρνη το 1922 με τον άντρα της και τα παιδιά της και εγκαταστάθηκε
στη Νίκαια κοντά στην Αθήνα όπου η Βούλα γεννήθηκε. Ο Κωσταντής μεγάλωσε στο ίδιο σπίτι
και θυμάται τους γονείς του και τους παππούδες του, φίλους και συγγενείς να τραγουδάνε και να χορεύουν κάθε μέρα, δημιουργώντας πλούτο παράδοσης, έκφρασης και συγκίνησης, μοιράζοντας αυτά τα λίγα που είχαν έτσι ώστε τελικά να υπάρχει μια αφθονία. Τα τραγούδια που επιλέξαμε δίνουν έμφαση σ’ αυτή την αγάπη και τη συντροφικότητα, ανεκτίμητες αξίες για κάποιον, οι οποίες σημαίνουν τα πάντα και ακόμα δεν κοστίζουν και δε βαραίνουν καθόλου – έτσι που μπορείς πάντα να τις μεταφέρεις μαζί σου ακόμα και αν είσαι πρόσφυγας.
Στην έμφασή τους στην κοινωνία, στην επαφή και στην αμοιβαία υποστήριξη, η παραδοσιακή μουσική και οι χοροί ενσωματώνουν αρχαίες αξίες που εξαφανίζονται γρήγορα στη σύγχρονη εποχή αλλά είναι ακόμα ζωντανές στη Ελλάδα. Η ιερή φιλοξενία διάσημη στην αρχαιότητα μπορεί ακόμα να βρεθεί εδώ: ο καθένας είναι ευπρόσδεκτος στον κύκλο του χορού, ο οποίος είναι και εστία και λιμάνι, ένα καταφύγιο για τους ταξιδιώτες για να μαζευτούν γύρω από τη ζεστασιά και το φώς και την κοινή χαρά του χορού.
Τα τραγούδια εξυπηρετούν έναν σκοπό πέρα από την ψυχαγωγία, όπως τα μηνύματα στα μπουκάλια που φτάνουν στις ακτές των νησιών, προσφέροντας ιστορίες, παρηγοριά και πολύτιμες συμβουλές. Τραγούδια του αποχωρισμού εκφράζουν την αγάπη, την πίστη και τη θλίψη του χωρισμού. Τραγούδια του ξεριζωμού μιλάνε για τις χαμένες πατρίδες και την λαχτάρα της επιστροφής. Τραγούδια της αγάπης και του γάμου, σα μυστηριακά ποιήματα, δηλώνουν τον ανθρώπινο πόθο για το θείο και γιορτάζουν τη χαρούμενη ένωση σώματος και ψυχής, ουρανού και γής. Τιμούν την ομορφιά της φύσης, μαρτυρούν τα πιο βαθιά μας αισθήματα, μας καθοδηγούν στις καταιγίδες της ζωής και μας προτρέπουν να θυμόμαστε ότι: οι μέρες μας πάνω στη γη είναι μετρημένες, να τις ζήσουμε στο έπακρο. Μη μας ξεφύγουν.
Η λέξη «παράδοση» στα ελληνικά και στα λατινικά σημαίνει, παραδίδω κάτι από κάποιον σε κάποιον άλλον. Με το βιολί και το σάζι του ο Κωσταντής και με το λαούτο και τη λάφτα του ο Νικόλας, προσπαθούν να παραδώσουν στους επόμενους αυτό που η οικογένειά τους τους έδωσε, όπως και η Βούλα, όταν τραγουδά το τραγούδι που έμαθε από τη γιαγιά της, της οποίας το όνομα και φέρει. Στο τέλος του τραγουδιού της, η Βούλα μας δίνει την ευλογία της. Επίσης τη δίνει σε σας. Μακάρι να σας πάνε όλα καλά, να ταξιδεύετε με ασφάλεια και να φτάνετε πάντα στο λιμάνι σας.
Είδος: CD
Εκδότης: Lavra music
Κωδικός: -
Ημερομηνία έκδοσης:2016