Τίτλος: Η απολογία ενός μαθηματικού Είδος: Βιβλίο Συγγραφέας: Ζούρος Λευτέρης Εκδότης: Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης Γλώσσα: Ελληνική ISBN: 978-960-524-284-8 Σελίδες: 400 Ημερομηνία έκδοσης: Η εξέλιξη της ζωής είναι γεγονός. Ο νεοδαρβινισμός –η θεωρία που το ερμηνεύει– έχει για τη βιολογία και για τις συναφείς επιστήμες την ίδια ερμηνευτική ισχύ που η θεωρία της Κβαντομηχανικής έχει για τη Φυσική. Ποιος λοιπόν ο λόγος για μια αντιγνωμία που συνεχίζεται αμείωτη επί 150 χρόνια; Η απάντηση είναι απλή: ο Δαρβίνος απομυθοποίησε τον άνθρωπο, τον έβαλε μέσα στον φυσικό κόσμο, τον έκανε αντικείμενο της επιστημονικής προσέγγισης – και αυτό είναι κάτι που πολλοί από εμάς δεν θέλουμε να δεχτούμε… Το βιβλίο επιχειρεί να δείξει ότι η άρνηση της ιδέας της εξέλιξης είναι κατάλοιπο της ιστορίας μας που σήμερα δεν εξυπηρετεί κανέναν σκοπό, ούτε καν τη συντήρηση της ιδέας μιας μεταφυσικής δύναμης. Ότι λειτουργεί ως τροχοπέδη στην καλλιέργεια μιας πανανθρώπινης αντίληψης για τον άνθρωπο και μιας αρμονικής συνύπαρξής του με τον πλανήτη. Ότι, αντίθετα, η παραδοχή πως είμαστε κι εμείς ένα προϊόν της ίδιας διαδικασίας με την οποία δημιουργήθηκε κάθε άλλη μορφή ζωής είναι, πέρα από την επιστημονική της ορθότητα, η αληθινή πηγή ταπεινότητας και συνυπευθυνότητας μπροστά στο κοινό μέλλον μας… Η απληστία υπονομεύει τη βάση της βιολογικής μας υπόστασης, το φυσικό μας περιβάλλον. Ο φανατισμός υπονομεύει τη βάση της κοινωνικής μας υπόστασης, την πολιτισμική μας διαφορετικότητα. Μέσα από τη θεωρία της εξέλιξης μπορούμε να δούμε ολοκάθαρα ποιες ήταν οι δυνάμεις που μας έφεραν στο σημείο που είμαστε, να τις κατανοήσουμε και να τις τιθασεύσουμε. Περιεχόμενα   ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΠΡΟΛΟΓΟΣ Γνώση Μηχανές υπερήχων και θερμόμετρα ακριβείας εκατομμυρίων ετών Οι δύο ερμηνευτικοί δρόμοι Η μεταφυσική απάντηση Πού, πότε και πώς Αισθάνομαι, άρα μαθαίνω Από τη μάθηση στη γνώση Η αρνητική πλευρά των αισθήσεων Από τη γνώση στην επιστήμη 41 Επιστροφή στο πού, πότε και πώς: η ιεράρχηση της επιστημονικής γνώσης Πολυπλοκότητα και ακαθοριστία Ιστορικότητα και αιτιότητα Τυχαιότητα και πιθανότητα Στατιστικοί νόμοι… … και κοσμικές ζαριές Η ενοποίηση της γνώσης Μια πρόταση για τις λέξεις Προλόγου επίλογος ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΛΟΓΟΣ Ζωή Α. ΓΝΩΡΙΜΙΑ Τόσο διαφορετική… … και τόσο ίδια Η αποθαυματοποίηση του θαύματος Τι είναι ζωή; Β. ΑΠΟ ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Τα μόρια της ζωής Νουκλεοξέα και πρωτεΐνες DNA, RNA, πρωτεΐνες: τριάς αδιαίρετη Από τα νουκλεοτίδια στο γονίδιο Από το γονίδιο στο κύτταρο Από το κύτταρο στον οργανισμό Από τον οργανισμό στην κοινωνία Από την κοινωνία στο πού; Είδος Οικοσύστημα Βιόσφαιρα Γ. ΜΙΑ ΠΙΟ ΚΟΝΤΙΝΗ ΜΑΤΙΑ ΣΤΑ ΤΡΙΑ «-ΓΗ» Αναπαραγωγή Μεταλλαγή Ανασυνδυασμός: το ανακάτεμα της τράπουλας Επιλογή Πριν από τον Δαρβίνο Λαμάρκ … … και Δαρβίνος Σωστές έννοιες, λανθασμένες λέξεις Φυσική επιλογή: δύναμη και αδυναμία Πολυμορφισμοί: αντίπαλα γονίδια σε συνύπαρξη Αιτιοκρατία και πιθανοκρατία Τυφλότητες και επικίνδυνες εξειδικεύσεις Τα τρία «-γή» μαζί: ανισο-λαθο-ανα-παραγωγή Μια ανακεφαλαιωτική έκφραση Δ. Η ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Τ?Ν ΓΟΝΙΔΙΩΝ Καλά και κακά ζώα; Επιστροφή στη μαϊμού… … και στη μέλισσα Ισολογίζοντας τα κέρδη και τις ζημιές Ενδοοικογενειακές σχέσεις Ενώνοντας την ικανότητα του ενός με τις ικανότητες όλων Όταν r = 0 Εξεζητημένα γούστα… … και συνετές μονομαχίες Όταν το τι θα κάνω εξαρτάται από το τι θα κάνεις Ε. ΑΠΟ ΤΟ ΕΝΑ ΕΙΔΟΣ ΣΤΑ ΠΟΛΛΑ Συνδυάζοντας το συν με το πλην Δύο κοσμογονικές συνεξελίξεις, μία πιθανή και μία βέβαιη Μια γενίκευση ΣΤ. ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Το ξεκίνημα Χτίσιμο… … και γκρεμίσματα (και μια πρόταση για τις λέξεις) Μια ιδιάζουσα περίπτωση Ζ. ΠΕΙΣΤΗΡΙΑ Τα γεγονότα και η άρνησή τους: σκληρόν σοι πρως κέντρα λακτίζειν Είναι λοιπόν η εξέλιξη των ειδών ένα γεγονός;… … που μπορεί να εξηγηθεί με τα τρία «-γή»; Υπάρχουν αντεπιχειρήματα; ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΕΠΙΛΟΓΟΣ Άνθρωπος Δεν είναι μόνο τα καλώδια, είναι και οι καλωδιώσεις Πέντε είδη μάθησης Τα πέντε είδη μάθησης μαζί Και ένα έκτο είδος μάθησης Πολιτισμική γνώση: τα τρία «-γή» σε νέα έκδοση Βιολογική και πολιτισμική εξέλιξη: σύγκριση Βιολογική και πολιτισμική εξέλιξη: μείγμα ή αμάλγαμα; Μια άλλη κατηγοριοποίηση της ζωής Από το μιμητικό άτομο στην πολιτισμική κοινωνία Δαρβινικές πλάνες Η ιδιοκεντρική πλάνη Η τελεολογική πλάνη Άλλες δύο αξιοσημείωτες πλάνες Η ανάγκη της αυταπάτης Από την ατομική πλάνη στη συλλογική Θρησκευτικότητα… … θρησκείες… … και παγκοσμιοποίηση Όταν τα μέσα υποτάσσουν τον σκοπό Ας συμφιλιωθούμε με τον Δαρβίνο Βιβλιογραφία Ευρετήριο